Πηγές
Μύθος 2: Οι ανεμογεννήτριες παράγουν ακριβό ηλεκτρισμό.
2-ii. Βλ. μηνιαίες ανακοινώσεις της ΡΑΕ στο πλαίσιο του μηχανισμού επιστροφής εσόδων από την αγορά στο www.rae.gr/michanismos/
2-iv. Lazard’s Levelized Cost of Energy Analysis, Version 15.0, 10/2021
Μύθος 3: Οι ανεμογεννήτριες αυξάνουν το συνολικό κόστος για τον καταναλωτή.
5. Απόφαση ΡΑΕ 1019/2019: Καθορισμός του οφειλόμενου ανταλλάγματος Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) περιόδου 2007-2011, σε εφαρμογή του άρθρου 16 του Ν.4635/2019, ΦΕΚ 4583/Β/13.12.2019.
6. Η συμμετοχή των αιολικών πάρκων στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή θα αυξηθεί από 13,9% σε 30,1% και των ΦΒ από 8,7% σε 20,6%.
Μύθος 4: Οι ανεμογεννήτριες παράγουν ασταθή ηλεκτρισμό και δεν είναι αξιόπιστες, γεγονός που αυξάνει το κόστος.
8. Fabian Ocke et.al. The “German Paradox” in the balancing power markets, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 67, Ιανουάριος 2017, σελ. 892-898, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1364032116305330?via%3Dihub [πρόσβαση 22 Μαρτίου 2020].
9. Christopher Koch et.al. Short-term electricity trading for system balancing: An empirical analysis of the role of intraday trading in balancing Germany’s electricity system, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 113, Οκτώβριος 2019, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1364032119304836 [πρόσβαση 22 Μαρτίου 2020].
10. Προγραμματισμός παραγωγής ονομάζεται η διαδικασία που εκτελούν οι διαχειριστές των ηλεκτρικών συστημάτων για να καθορίσουν (δηλ. να προγραμματίσουν) σε ποιο σημείο συγκεκριμένοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής θα συνδεθούν στο σύστημα κάθε ώρα της επόμενης ημέρας, ώστε να παράξουν ηλεκτρισμό και να καλύψουν την εκτιμώμενη ζήτηση ενέργειας. Το κριτήριο επιλογής είναι το ελάχιστο κόστος και ο τελικός προγραμματισμός λαμβάνει υπόψη τεχνικούς περιορισμούς (π.χ. πού είναι κατασκευασμένα τα δίκτυα, τη δυνατότητά τους να μεταφέρουν ηλεκτρισμό, τη διαθεσιμότητα και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής κ.λπ.).
Μύθος 5: Η αιολική ενέργεια επιδοτείται υπερβολικά.
11. Τα στοιχεία προέρχονται από επεξεργασία των δεδομένων του Δελτίου του ΕΛΑΠΕ του Δεκεμβρίου 2017 που δημοσιεύει ο ΔΑΠΕΕΠ [πρόσβαση 22 Μαρτίου 2020].
12. Όφελος καταναλωτή από την αιολική ενέργεια: (101,99€/ΜWh-92,3€/ΜWh) x 5.515.400 MWh =53,45 εκατ.€. Για μια πιο αναλυτική παρουσίαση των δεδομένων βλ. τις θέσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ για τον ενεργειακό σχεδιασμό της 3/12/2018. Το έτος 2017 επιλέχθηκε διότι είναι το μοναδικό για το οποίο έχουν δημοσιοποιηθεί αναλυτικά και διάφανη στοιχεία για την αξία των ΑΠΕ.
Μύθος 8: Τα ορυκτά καύσιμα είναι πιο φθηνά από την αιολική ενέργεια και δεν επιδοτούνται.
14. Fossil fuel consumption subsidies bounced back strongly in 2018, 13.6.2019 [πρόσβαση 22 Μαρτίου 2020].
17. European Parliament resolution of 5 February 2014 on a 2030 framework for climate and energy policies [πρόσβαση 22 Μαρτίου 2020].
Μύθος 9: H ενεργειακή μετάβαση είναι ακριβή και υπεύθυνη για τις ανατιμήσεις στο ρεύμα.
9-ii. To πρώτο οκτάμηνο 2022 το μερίδιο του φυσικού αερίου στην παροχή ηλεκτρισμού στην Ελλάδα ήταν 37,2% και του λιγνίτη 11,3% https://thegreentank.gr/2022/09/27/admie-august2022-el/
9-iv. Κάθε ώρα, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας αγοράζουν από τη χονδρεμπορική αγορά την ενέργεια που πρόκειται να προμηθεύσουν στους πελάτες τους, καταβάλλοντας την τιμή αγοράς εκείνης της ώρας. Από το καλοκαίρι του 2021, η τιμή αυτή έχει πολλαπλασιαστεί διότι εξαρτάται από το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο. Έτσι έχουν αυξηθεί πολύ οι καταβολές από τους προμηθευτές, οι οποίοι μετακυλούν τις αυξήσεις στους καταναλωτές. Το μέρος των καταβολών αυτών από τους προμηθευτές, που αντιστοιχεί στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μεταβιβάζεται τελικά στον ΔΑΠΕΕΠ, από τον οποίο πληρώνονται οι παραγωγοί Α.Π.Ε.
Όμως, οι παραγωγοί Α.Π.Ε. αμείβονται με μακροχρόνια συμβόλαια που έχουν συνάψει με τον ΔΑΠΕΕΠ σε σταθερές (ή σχεδόν σταθερές) τιμές που αντανακλούν το χαμηλό κόστος τους. Συνεπώς δημιουργείται ένα οικονομικό πλεόνασμα που προκύπτει από τη διαφορά της υψηλής τιμής – εξαιτίας του φυσικού αερίου – που καταβάλουν οι προμηθευτές (και τελικά οι καταναλωτές) για την αγορά της ενέργειας από Α.Π.Ε., και του χαμηλού κόστους με το οποίο αμείβονται οι σταθμοί Α.Π.Ε. για την παραγωγή αυτής της ενέργειας.
9-v. Από τον Ιούλιο 2022 η ΡΑΕ ορίζει κάθε μήνα ρυθμιζόμενες τιμές και για τις συμβατικές τεχνολογίες (φυσικό αέριο και λιγνίτη). Έτσι εφαρμόζει και για τους συμβατικούς ηλεκτροπαραγωγούς ό,τι ίσχυε και εφαρμοζόταν πάντοτε για τα αιολικά πάρκα. Συγκεκριμένα, η διαφορά της ρυθμιζόμενης αυτής τιμής από την χρηματιστηριακή τιμή παρακρατάται και διοχετεύεται στο ΤΕΜ.
9-vi. Το κόστος στον καταναλωτή από τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα προκύπτει από επεξεργασία των στοιχείων που ανακοινώνει ο ΔΑΠΕΕΠ
https://www.dapeep.gr/dimosieuseis/miniaio-deltio-eidikou-logariasmoy/
9-viii. Η διαφορά του χαμηλού κόστους των αιολικών από την υψηλή, εξαιτίας των ορυκτών καυσίμων, τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς, επιδοτεί τους λογαριασμούς ρεύματος μέσω του ΤΕΜ. Αυτή η υψηλή τιμή της αγοράς, που βαρύνει τους καταναλωτές, θα ήταν ακόμα υψηλότερη εάν δεν υπήρχαν οι ανανεώσιμες. Επειδή ο άνεμος και οι ήλιος είναι δωρεάν, οι ανανεώσιμες οδηγούν κάθε ώρα στο σταμάτημα της λειτουργίας των πιο ακριβών συμβατικών μονάδων και έτσι κουρεύεται η τιμή στην χονδρεμπορική αγορά (διότι αυτή, η τιμή στην αγορά κάθε ώρα καθορίζεται από την πιο ακριβή μονάδα που λειτουργεί για να καλύψει τη ζήτηση).
Για όλο το 2021, οι ανανεώσιμες κούρεψαν την τιμή κατά 40% κατά μ.ο. Χάρη σε αυτό το κούρεμα, οι ανανεώσιμες εξοικονόμησαν 2,5 δις ευρώ όλο το 2021, προς όφελος των καταναλωτών. Η εξοικονόμηση αυτή είναι 4 φορές μεγαλύτερη από το ρυθμιζόμενο τέλος ΕΤΜΕΑΡ https://eletaen.gr/dt-eletaen-meleti-ofelos-ap/.
Το όφελος αυτό και ο μηχανισμός τεκμηριώθηκε με ειδική μελέτη που εκπόνησε η ΕΛΕΤΑΕΝ για όλο το 2021 https://eletaen.gr/meleti-dieisdidi-ape-kai-times/ και το ΑΠΘ για το Δεκέμβριο 2021 https://eletaen.gr/dt-eletaen-diplo-oikonomiko-ofelos-apo-ap/
ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Μύθος 1: Τα αιολικά πάρκα δεν προσφέρουν τίποτα στις τοπικές κοινωνίες.
1. Τα τοπικά οφέλη από τα αιολικά πάρκα της νότιας Εύβοιας, ΕΛΕΤΑΕΝ, Ιούνιος 2018, http://eletaen.gr/ta-topika-ofeli-apo-ta-ap-notias-evoias/ [πρόσβαση 26 Μαρτίου 2020]
Μύθος 2: Η αιολική ενέργεια δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας.
1. The state of renewable energies in europe, Edition 2021 PDF | EurObserv’ER [πρόσβαση 12 Σεπτεμβρίου 2022]
Μύθος 4: Τα αιολικά πάρκα μειώνουν την αξία των ακινήτων
3. Stephen Gibbons, Gone with the wind: Valuing the visual impacts of wind turbines through house prices, Department of Geography and Environment, London School of Economics and Spatial Economics Research Centre, London, United Kingdom, Journal of Environmental Economics and Management, Vol. 72, Ιούλιος 2015, σελ. 177-196, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/ S0095069615000418?via%3Dihub [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020]
7. Research Medien AG, Der Immobilienbrief Nr. 321 Windkraft und Immobilienpreise. Dr. Günter Vornholz (EBZ Business School), 2014
8. Expert Committee for Property Values, Aurich, Germany, Grundstücksmarktberichte 2016: Einfluss von Windkraftanlagen auf die Kaufpreise von Wohnimmobilien, σελ. 48.
9. City of Aachen, Germany, Hat der Windpark Vetschauer Berg Auswirkungen auf Grundstücksmarkt von Wohnimmobilien in der Ortlagen Vetschau und Horbach? 2011, [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020].
10. Έρευνα Svensk Energi Σουηδίας, 2010, Εφημερίδα DAGENS NYHETER, 15.10.2010.
13. Cathrine Ulla Jensen et.al., The impact of on-shore and off-shore wind turbine farms on property prices, Energy Policy, Vol. 116, Μάιος 2018, σελ. 50-59, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301421518300557?via%3Dihub [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020].
Μύθος 5: Τα αιολικά πάρκα βλάπτουν τον τουρισμό
17. Έκθεση προς την Ειδική Επιτροπή της Βρετανικής Βουλής, «Η επίδραση των αιολικών πάρκων στην τουριστική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου», BWEA, Μάιος 2006. Η μελέτη παρέθεσε πλήθος παραδειγμάτων και στατιστικών.
19. Νeue energie (09/2014): Das Ziel heisst: Erneuerbar. Tourismus und Windkraft sind kein Gegensatz, J.-R. Zimmermann, Berlin 2014, S. 29 ff.
20. Lake Benton, Minnesota, Original Wind Power Capital of the MidWest [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020]
21. Morbach Energy Landscape [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020].
22. New Energy Forum [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020].
23. Bioenergy Village Jühnde project [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020].
24. Baedeker Travel Guide “Germany: Experience Renewable Energies” Revised Edition, Frey Martin, 2014, [πρόσβαση 27 Μαρτίου 2020].
25. Το γεγονός αυτό καταδεικνύεται στο διάγραμμα όπου ο δείκτης ανάπτυξης ξενοδοχειακών κλινών είναι το άθροισμα των κλινών με στάθμιση την κατηγορία του αντίστοιχου καταλύματος (το πλήθος των κλινών 5 αστέρων πολλαπλασιάζεται επί 5, το πλήθος των κλινών 4 αστέρων πολλαπλασιάζεται επί 4 κ.ο.κ.).
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Μύθος 1: Δεν υπάρχει κλιματική αλλαγή ή αν υπάρχει αυτή δεν οφείλεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες
2. Quantifying the consensus on anthropogenic global warming in the scientific literature, John Cook, Dana Nuccitelli, Sarah A Green, Mark Richardson, Bärbel Winkler, Rob Painting, Robert Way, Peter Jacobs and Andrew Skuce, Environ. Res. Lett. 8 (2013) 024024 (7pp).
3. Expert credibility in climate change. William R. L. Anderegg, James W. Prall, Jacob Harold, Stephen H. Schneider, Proceedings of the National Academy of Sciences Jul 2010, 107 (27) 12107-12109; DOI: 10.1073/pnas.1003187107.
4. Benestad, R.E., Nuccitelli, D., Lewandowsky, S. et al. Learning from mistakes in climate research. Theor Appl Climatol 126, 699–703 (2016).
5. Trajectories of the Earth System in the Anthropocene, Will Steffen, Johan Rockström, Katherine Richardson, Timothy M. Lenton, Carl Folke, Diana Liverman, Colin P. Summerhayes, Anthony D. Barnosky, Sarah E. Cornell, Michel Crucifix, Jonathan F. Donges, Ingo Fetzer, Steven J. Lade, Marten Scheffer, Ricarda Winkelmann, Hans Joachim Schellnhuber, Proceedings of the National Academy of Sciences, Aug 2018, 115 (33) 8252-8259;
6. IPCC, 2018: Global warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty [V. Masson-Delmotte, P. Zhai, H. O. Pörtner, D. Roberts, J. Skea, P.R. Shukla, A. Pirani, W. Moufouma-Okia, C. Péan, R. Pidcock, S. Connors, J. B. R. Matthews, Y. Chen, X. Zhou, M. I. Gomis, E. Lonnoy, T. Maycock, M. Tignor, T. Waterfield (eds.)]. In Press.
7. IPCC CLIMATE CHANGE 2023 https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/downloads/report/IPCC_AR6_SYR_FullVolume.pdf | PDF
8. Οι σημερινές τιμές ατμοσφαιρικού CO2 δεν έχουν παρατηρηθεί τουλάχιστον τα τελευταία 800.000 έτη. Η μέση παγκόσμια συγκέντρωση CO2 αυξήθηκε από 277ppm το 1850 σε 411,4 ppm το 2019 (αύξηση 48,5%). Για να επιτευχθεί ο στόχος της συμφωνίας των Παρισίων για το κλίμα, θα πρέπει η συγκέντρωση του CO2 να συγκρατηθεί στο διάστημα 430-480ppm. Πηγές: i) Hansen, J.E., and M. Sato, 2012: Paleoclimate implications for human-made climate change. In Climate Change: Inferences from Paleoclimate and Regional Aspects. A. Berger, F. Mesinger, and D. Sijacki, Eds. Springer, σελ. 21-48, doi:10.1007/978-3-7091-0973-1_2 ii) https://www.co2earth/ [πρόσβαση 01 Απριλίου 2020].
9. Ανάλογα με τα διάφορα σενάρια κοινωνικο-οικονομικής εξέλιξης του πλανήτη, η διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή εκτιμάται από 63-81% για το 2050.
10. 100% Wind, Water, and Solar (WWS) All-Sector Energy Roadmaps for Countries, States, Cities, and Towns | Jacobson et al., 2019, One Earth 1, 449–463 December 20, 2019. [πρόσβαση 2 Μαΐου 2020].
Μύθος 3: Οι ανεμογεννήτριες καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια από όση παράγουν και εκπέμπουν περισσότερους ρύπους από όσους αποσοβούν
11. Szabό, L., Mezοsi, A., et.al., 2017, SEERMAP: South East Europe Electricity Roadmap – South East Europe Regional report 2017. All country reports can be downloaded from: http://seermap.rekk.hu/ [πρόσβαση 03 Απριλίου 2020].
12. Haapala & Prempreeda, Oregon State University, Comparative life cycle assessment of 2.0MW wind turbines, Int. J. Sustainable Manufacturing, Vol. 3, No. 2, 2014.
13. Scientific Service of the German Federal Parliament, CΟ2 – Bilanzen verschiedener Energieträger im Vergleich.
14. Life Cycle Greenhouse Gas Emissions of Utility‐Scale Wind Power: Systematic Re view and Harmonization, Journal of Industrial Ecology, Vol. 16, Issue s1, Stacey L. Dolan, Garvin A. Heath, First published: 30 March 2012, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1530-9290.2012.00464.x [πρόσβαση 07 Απριλίου 2020]
15. Life Cycle Assessment harmonization, NREL – Garvin Health, [πρόσβαση 07 Απριλίου 2020].
16. Life Cycle Greenhouse Gas Emissions of Gas-fired electricity generation: Systematic Review and Harmonization, Journal of Industrial Ecology, Vol. 16, Issue s1, Michael Whitaker, Garvin A. Heath, Patrick O’Donoughue, Martin Vorum, First published: 4 April 2012.
17. Harmonization of initial estimates of shale gas life cycle greenhouse gas emissions for electric power generation, Proceeding of the National Academy of USA, PNAS, Garvin A. Heath, Patrick O’Donoughue, Douglas J. Arent, and Morgan Bazilian, First published: 21 July 2014.
Μύθος 4: Οι ανεμογεννήτριες επηρεάζουν το μικροκλίμα και το παγκόσμιο κλίμα
18. Τη νύχτα, που το ΑΟΣ έχει χαμηλό ύψος και επικρατούν συνθήκες ατμοσφαιρικής ευστάθειας (θερμότερες αέριες μάζες υπέρκεινται ψυχρότερων αερίων μαζών), η ανεμογεννήτρια «ανακατεύει» τις αέριες μάζες του ΑΟΣ, οδηγώντας τις θερμότερες αέριες μάζες κοντά στην επιφάνεια του εδάφους (warming effect). Την ημέρα, που το ΑΟΣ διακρίνεται από έντονη θερμική αστάθεια (ψυχρότερες αέριες μάζες υπέρκεινται θερμότερων αερίων μαζών), η ανεμογεννήτρια θεωρητικά μεταφέρει ψυχρότερες αέριες μάζες στην επιφάνεια του εδάφους (cooling effect). Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι την ημέρα, που το ΑΟΣ είναι πολύ καλά αναμειγμένο και διακρίνεται από υψηλά επίπεδα τύρβης, η επίδραση μιας ανεμογεννήτριας είναι γενικά ασθενέστερη εν συγκρίσει με την αντίστοιχη επίδραση τη νύχτα.
19. Baidya, R. S., Pacala, S.W. & Walko, R.L. Can large wind farms affect local meteorology? Journal of Geophysical Research, Vol. 109, D19101, 2004.
20. Baidya, R. S. & Traiteur, J.J. Impacts of wind farms on surface air temperatures. Proceedings of the National Academy of Science, 107 (42): 17899-17904, 2010.
21. Zhou, L., Tian Y., Baidya, R. S., Thorncroft, C., Bosart, L. F & Hu, Y. Impacts of wind farms on land surface temperature. Nature Climate Change, doi: 10.1038/NCLIMATE1505, 2012. https://www.nature.com/articles/nclimate1505?proof=trueMay%252F
22. Wind Turbines on Farmland May Benefit Crops, Ames Laboratory and the University of Colorado, [πρόσβαση 03 Απριλίου 2020].
23. Maria Magdalena, R.V.Sta. & Jacobson, M.Z. Investigating the Effect of Large Wind Farms on Energy in the Atmosphere. Energies 2009, 2, 816-838;
24. Keith D W, DeCarolis J F, Denkenberger D C, Lenschow D H, Malyshev S L, Pacala S and Rasch P J. The influence of large-scale wind power on global climate Proc. Natl Acad. Sci.10116115–20, 2004.
25. Wang, C. and Prinn, R. G. Potential climatic impacts and reliability of very large-scale wind farms, Atmos. Chem. Phys., 10, 2053-2061, 2010
26. Miller, Lee M., Keith, D. Climatic Impacts of Wind Power, Joule, Volume 2, Issue 12, P2618-2632, December 19, 2018.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ & ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Μύθος 1: Οι ανεμογεννήτριες έχουν επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων και των άλλων θηλαστικών
1. Wind Health Impacts Dismissed in Court, Energy and Policy Institute, August 2014 [πρόσβαση 15 Απριλίου 2020]. H μελέτη περιλαμβάνει μια ενδιαφέρουσα καταγραφή 49 νομικών υποθέσεων παγκοσμίως όπου προβλήθηκαν σχετικά επιχειρήματα και απορρίφθηκαν στις 48. Περιλαμβάνει επίσης αξιολόγηση των «ειδικών» που χρησιμοποιήθηκαν ως μάρτυρες για να υποστηρίξουν ότι η αιολική ενέργεια επιδρά στην υγεία και της μίας μοναδικής υπόθεσης που έκρινε διαφορετικά. Όπως σημειώνεται στην εισαγωγή, το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. Από τον 19ο αιώνα τα τηλέφωνα, οι σιδηρόδρομοι και οι ηλεκτρικοί λαμπτήρες είχαν κατηγορηθεί από «ειδικούς» ότι προκαλούν επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων. Βλ. και Huffpost της 15/10/2014.
3. Umwelt Bundesamt, Ομοσπονδιακός Οργανισμός Περιβάλλοντος, Γερμανία, Μελέτη των επιπτώσεων των συχνοτήτων ήχου. Ανάπτυξη σχεδίων έρευνας για τον προσδιορισμό των επιπτώσεων των συχνοτήτων στον άνθρωπο, 2014.
4. Bayerisches Landesamt fur Umwelt – Bavarian State Office for the Environment LfU, Windkraftanlagen – beeinträchtigt Infraschall die Gesundheit?
5. Landesanstalt fur Umwit Baden Wurttemberg Germany, Οι χαμηλές συχνότητες ήχων και υπόηχων που παράγονται από τις ανεμογεννήτριες και άλλες πηγές ενέργειας, 2016. H αναλυτική αυτή μελέτη περιλαμβάνει τα αποτελέσματα πλήθους μετρήσεων θορύβου χαμηλών συχνοτήτων (περιλαμβανομένων υποχήχων) που διενεργήθηκαν την περίοδο 2013-2015 γύρω από ανεμογεννήτριες και άλλες πηγές όπως οδικούς άξονες, οικιακές συσκευές και θόρυβο ανέμου στην εξοχή. Οι ανεμογεννήτριες που εξετάστηκαν ήταν ονομαστικής ισχύος 1.8 MW και 3.2 MW από διαφορετικούς κατασκευαστές, Tieffrequente Geräusche inkl. Infraschall von Windkraftanlagen und anderen Quellen, LUBW Landesanstalt für Umwelt Baden-Württemberg, 2020 & https://www.lubw.baden-wuerttemberg.de/erneuerbare-energien/faq [πρόσβαση 10 Απριλίου 2020].
6. Technology Research Center VTT Oy, University of Helsinki et.al, Infrasound and health of wind turbines, 20 April 2020. Από τις σχετικές μελέτες πρόκειται για αυτή με τη μεγαλύτερη διάρκεια μετρήσεων και ερευνών. Για παράδειγμα περιλαμβάνει μετρήσεις για 308 ημέρες σε δύο περιοχές με ανεμογεννήτριες 3MW και 3,3MW. Εξετάζει επίσης με ειδικές έρευνες το «φαινόμενου nocebo», που παρατηρείται συχνά σε ιατρικές δοκιμές, όπου μια αβλαβής ουσία δημιουργεί επιβλαβείς επιπτώσεις σε έναν ασθενή. Με άλλα λόγια, η ισχυρή πεποίθηση ενός ατόμου ότι θα έχει προβλήματα υγείας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας στην πραγματικότητα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί επίσης να αποδίδουν εσφαλμένα στις ανεμογεννήτριες τα υποκείμενα νοσήματά τους.
Η μελέτη ξεκίνησε τον Αύγουστο 2018. Το σύντομο κείμενο μεθοδολογίας και αποτελεσμάτων δημοσιεύθηκε την 20 Απριλίου 2020.
Για το ίδιο θέμα δείτε επίσης την ανακοίνωση του VTT [πρόσβαση 30 Απριλίου 2020] και το ρεπορτάζ του RECHARGE [πρόσβαση 30 Απριλίου 2020].
Μύθος 4: Οι ανεμογεννήτριες δεν ανακυκλώνονται
8. Blade recycling: a top priority for the wind industry, WindEurope, 12 February 2020, [πρόσβαση 15 Απριλίου 2020]
10. Sustainability is a core concern of the wind industry – BWE provides extensive background paper on the recycling of wind turbines, [πρόσβαση 15 Απριλίου 2020] & Rückbau und Recycling von Windenergieanlagen, November 2019
10-i. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη ανακοίνωση της Vestas, εταιρείας κατασκευής ανεμογεννητριών, η οποία ανέπτυξε μια νέα διεργασία με την οποία μπορεί να ξεχωρίσουν τα υλικά των πτερυγίων και να επαναχρησιμοποιηθούν. https://www.vestas.com/en/media/company-news/2023/vestas-unveils-circularity-solution-to-end-landfill-for-c3710818 | PDF
10-ii. Για την ανάπτυξη νέων υλικών, ήδη η Siemens Gamesa έχει αναπτύξει πλήρως ανακυκλώσιμα πτερύγια. To πρώτο από αυτά εγκαταστάθηκε στον Ιούλιο 2022 στη Γερμανία και ήδη διατίθενται στη διεθνή αγορά. https://www.siemensgamesa.com/newsroom/2022/09/092222-siemens-gamesa-press-release-onshore-recyclable-blade | PDF
Αντίστοιχη ανάπτυξη και πρόοδο έχουν κάνει και οι άλλοι κατασκευαστές ανεμογεννητριών. https://www.ge.com/news/press-releases/zebra-project-achieves-key-milestone-with-production-of-first-prototype-of-recyclable-wind-turbine-blade | PDF
11. Felix Gorintin, Current markets, players and flows of wind turbine dismantling and recycling in Europe. Presentation at the one-day seminar -titled Dismantling and recycling of wind turbines: from design to end of life –organized by the French-German offices for the Energy Transition (OFATE), 13/3/2020, Berlin.
13. Blade recycling and innovative materials for new blade design, ETIPWind Webinar, 19 September 2019.
14. Superuse, NL, REwind Willemsplein [πρόσβαση 10 Απριλίου 2020]
15. Bladesign, DE [πρόσβαση 16 Απριλίου 2020].
16. Miljøskærm, DK [πρόσβαση 16 Απριλίου 2020].
Μύθος 5: Τα πουλιά κινδυνεύουν από τις ανεμογεννήτριες
17-i. H συντριπτική πλειοψηφία των ανεμογεννητριών εντός ΖΕΠ βρίσκονται συγχρόνως και εντός ΣΠΠ.
18. Turbine Shutdown Systems Review for Birds at Wind Farms: a Review and Application at St. Nikola Wind Farm, Kaliakra, Bulgaria, January 2018, Natural Research Ltd., D. Philip Whitfield.
20. IPBES 2019. Summary for policymakers of the global assessment report on biodiversity and ecosystem services of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services. S. Diaz et. al. [πρόσβαση 12 Απριλίου 2020]. Δείτε επίσης το draft Chapter 1 of the IPBES Global Assessment on Biodiversity and Ecosystem Services.
21. Soaring bird sensitivity map for wind energy development in Thrace, Greece, WWF Greece, Wildlife sensitivity mapping seminar, DG Environment, 22 Οκτωβρίου 2018.
22. Kret, E. 2019. Anti-poison dog unit in 2018 in Thrace, WWF Greece.
23. Demiri K. & Saravia, V. (2016), Η κατάσταση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα, 2012-2015. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα
24. Sidiropoulos, L., Kret, E., Kalpakis, S. and Ntemiri, K.: Causes of human induced mortality of Golden Eagle (Aquila chrysaetos) in N. Greece for the period 1991-2016, 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας, 20-23 Οκτωβρίου 2016, ΑΠΘ.
25. State of the world’s raptors: Distributions, threats, and conservation recommendations, Christopher J.W. McClure, James R.S. Westrip, Jeff A. Johnson, Sarah E. Schulwitz, Munir Z. Virani, Robert Davies, Andrew Symes, Hannah Wheatley, Russell Thorstrom, Arjun Amar, Ralph Buij, Victoria R. Jones, Nick P. Williams, Evan R. Buechley, Stuart H.M. Butchart, Biological Conservation 227 (2018) 390–402.
26. Contextualizing avian mortality: A preliminary appraisal of bird and bat fatalities from wind, fossil fuel and nuclear electricity production; Energy Policy 37 (2009) 2241-2248.
27. The avian benefits of wind energy: A 2009 update, Renewable Energy, Volume 49, January 2013, Pages 19-24, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0960148112000857 [πρόσβαση 12 Απριλίου 2020].
28. The avian and wildlife costs of fossil fuels and nuclear power, Journal of Integrative Environmental Sciences, 9:4, 255-278.
29. EU Guidance on wind energy development in accordance with the EU nature legislation, European Union, 2011.
30. Ανακοίνωση της Επιτροπής C (2018) 7621 final, Βρυξέλλες, 21.11.2018, «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 – Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους».
31. Climate Change, Wind Energy and Natura areas in Greece, ELETAEN, 14 Φεβρουαρίου 2020, [πρόσβαση 12 Απριλίου 2020]
Μύθος 6: Τα αιολικά πάρκα ευθύνονται για τις πυρκαγιές
34. Δάση και ανεμογεννήτριες_ θεωρία συνωμοσίας και συνταγματική θεωρία – Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ https://www.kathimerini.gr/society/561464425/dasi-kai-anemogennitries-theoria-synomosias-kai-syntagmatiki-theoria/. Δείτε το άρθρο σε pdf.
35. Το ΣτΕ, οι ανεμογεννήτριες και οι αναδασωτέες εκτάσεις, Κ. Μενουδάκος, ΒΗΜΑ της Κυριακής.
Μύθος 7: Τα αιολικά πάρκα είναι υπεύθυνα για τις πλημμύρες
36. Επιπτώσεις του κυκλώνα “ΙΑΝΟΣ” στην Κεφαλονιά https://eletaen.gr/wp-content/uploads/2020/12/2020-12-03-Kefalonia_Ianos_Technical-Report.pdf
Σχετικά με τις πηγές
Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για την σύνθεση του συγκεκριμένου ενημερωτικού φυλλαδίου και παραθέτονται προς τεκμηρίωση των απαντήσεων αποτελούν δημοσιεύσεις, μελέτες, άρθρα και ανακοινώσεις διεθνών οργανισμών, ακαδημαϊκών ινστιτούτων, επιστημονικών οργανώσεων, ιδιωτικών και δημόσιων φορέων, τύπου, μη κερδοσκοπικών οργανώσεων κλπ.
Ανάμεσά τους η Δακυβερνητική Διάσκεψη για το Κλίμα του ΟΗΕ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το London School of Economics κλπ.
Εξαιτίας της πληθώρας του διαθέσιμου επιστημονικού υλικού, έγινε επιλογή των ανωτέρων πηγών.
Αρκετές από τις ανωτέρω πηγές που παρατέθηκαν, διαθέτουν τις δικές τους αναφορές όπου μπορεί κανείς να ανατρέξει για περαιτέρω πληροφορίες για τον εκάστοτε μύθο.
Η ΕΛΕΤΑΕΝ κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να βρεθούν και να αναρτηθούν σε ηλεκτρονική μορφή η πλειοψηφία της εν λόγω βιβλιογραφίας.
Στόχος είναι η λίστα των πηγών να ανανεώνεται και να εμπλουτίζεται τακτικά.