ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΚΟΣΤΟΣ
Μύθος #7
Τα αιολικά πάρκα έχουν υπερβολικά προνόμια που επιβαρύνουν τους καταναλωτές.
Σύμβαση Διαφορικής Προσαύξησης (Feed–in Premium)
Το μοναδικό μέτρο στήριξης που ισχύει για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι η Σύμβαση Διαφορικής Προσαύξησης (Feed-in Premium). Πρόκειται για μια σύμβαση που προστατεύει τα αιολικά πάρκα από τις απότομες διακυμάνσεις της τιμής στο χρηματιστήριο ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, διασφαλίζει ότι η αποζημίωσή τους θα έχει μια μικρή μόνο διακύμανση γύρω από μια προσυμφωνημένη τιμή: την τιμή αναφοράς.
Ωστόσο, ακόμη και αυτό το μέτρο δεν επιβαρύνει τελικά τον καταναλωτή:
- Χαμηλότερη τιμή από άλλες τεχνολογίες. Η τιμή αναφοράς καθορίζεται με μειοδοτικό διαγωνισμό. Στο τέλος του 2022, η τιμή αναφοράς για τα νέα αιολικά πάρκα ήταν 58€/MWh και ήταν σαφώς χαμηλότερη από το μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής των υπολοίπων τεχνολογιών στη χώρα (βλ. Μύθο 02). Αν ένα αιολικό πάρκο δεν επιλεγεί στον διαγωνισμό, μπορεί να κατασκευαστεί και να λειτουργεί συμμετέχοντας στην αγορά, χωρίς όμως την προστασία της Σύμβασης Διαφορικής Προσαύξησης.
- Κανόνες αγοράς. Όταν η τιμή αγοράς όπως διαμορφώνεται στο ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας είναι μεγαλύτερη, τα αιολικά πάρκα επιστρέφουν το υπερβάλλον ποσό.
Από νομικής άποψης, η προστασία που απολαμβάνουν τα αιολικά πάρκα από τις διακυμάνσεις της Οριακής Τιμής Συστήματος, δηλαδή της τιμής της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού στο χρηματιστήριο ενέργειας, θεωρείται κρατική ενίσχυση και παρέχεται ύστερα από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γι’ αυτό δημιουργείται σύγχυση καθώς και η λανθασμένη εντύπωση ότι τα αιολικά πάρκα απολαμβάνουν υπερβολικά προνόμια.
Αλήθεια
Πλέον έχουν καταργηθεί σχεδόν όλα τα προνόμια που είχαν θεσπιστεί αρχικά για την προώθηση των αιολικών πάρκων.
Σήμερα, τα αιολικά πάρκα συμμετέχουν ισότιμα στο χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας. Πωλούν την ενέργεια που παράγουν απευθείας στην αγορά και ανταγωνιστικά προς τις άλλες μορφές ενέργειας. Έχουν την υποχρέωση να προβλέπουν και να δηλώνουν τη μελλοντική παραγωγή τους, ενώ σε περίπτωση απόκλισης ποινολογούνται, όπως όλοι οι παραγωγοί ενέργειας.
Τα αιολικά πάρκα καταφέρνουν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε αυτές τις υποχρεώσεις τους, και να ωφελούν τους καταναλωτές και την οικονομία χάρη στον ορθό σχεδιασμό των αγορών, τη βελτίωση των τεχνικών πρόβλεψης της παραγωγής τους και την εξέλιξη της τεχνολογίας (βλ. Μύθο 04).
Ποια προνόμια ίσχυαν παλαιότερα
Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχαν θεσπιστεί πολιτικές που:
- Συνέβαλλαν στην εμπορική ωρίμανση και τη βελτίωση της οικονομικότητας των ΑΠΕ.
- Προστάτευαν τις ΑΠΕ από τον αθέμιτο ανταγωνισμό των ορυκτών καυσίμων, τα οποία λαμβάνουν ακόμη και σήμερα υψηλές επιδοτήσεις.
Καθώς ωρίμαζε η αιολική τεχνολογία, υπήρξε σταδιακή άρση αυτών των πολιτικών.
Πιο συγκεκριμένα, είχαν εφαρμοστεί οι ακόλουθες πολιτικές, οι οποίες έχουν πλέον αρθεί στο σύνολό τους:
- Υποχρέωση για κατά προτεραιότητα απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας από τους διαχειριστές των δικτύων ή αλλιώς προτεραιότητα στην κατανομή φορτίου. Καταργήθηκε στις 4/7/2019 με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
- Σταθερή και εγγυημένη τιμή πώλησης της ενέργειας (Feed In Tariff). Καταργήθηκε από το 2016.
- Επιδότηση του κόστους κατασκευής. Το κόστος κατασκευής αιολικών πάρκων έχει πάψει να είναι επιλέξιμο για επιδότηση από το 2013.
