ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΚΟΣΤΟΣ

Μύθος #9

H ενεργειακή μετάβαση είναι ακριβή και υπεύθυνη για τις ανατιμήσεις στο ρεύμα.

Γιατί αυξάνει το ρεύμα και ποια είναι η λύση

 

Υπαίτιος της ανατίμησης του κόστους ρεύματος για τους καταναλωτές είναι η μεγάλη αύξηση του κόστους των ορυκτών καυσίμων και κυρίως του φυσικού αερίου. O πόλεμος οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις το φυσικό αέριο. Ο λιγνίτης ήταν ήδη και παραμένει ακριβός.

 

Η εκτόξευση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο, έχει συμπαρασύρει και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτή είναι η τιμή ηλεκτρισμού που διαμορφώνεται στην χονδρική αγορά δηλαδή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και υπόκειται επιπλέον σε χρηματιστηριακού τύπου μεταβολές και ρίσκα. Η αυξημένη αυτή τιμή της χονδρικής περνάει στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Η τιμή αυτή για παράδειγμα, το Σεπτέμβριο 2022 ήταν 416,87 €/MWh. Ένα χρόνο πριν, τον Σεπτέμβριο 2021 ήταν 134,73 €/MWh9-i  ενώ τον Φεβρουάριο 2021 ήταν 50,36 €/MWh.

 

Περαιτέρω, το γεγονός ότι οι ακριβές τεχνολογίες ορυκτών καυσίμων -και ειδικά το φυσικό αέριο- κατέχουν σημαντικό μερίδιο στην Ελλάδα9-ii, έχει οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση το μέσο κόστος παραγωγής ρεύματος στη χώρα μας.

 

Διαχρονικά, η τιμή του φυσικού αερίου χαρακτηρίζεται από μεγάλες διακυμάνσεις9-iii που εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως η προσφορά και η ζήτηση, οι χρηματιστηριακές μεταβολές, το κόστος εξόρυξης και μεταφοράς και οι γεωπολιτικές ισορροπίες. Κάποιοι από αυτούς τους παράγοντες είναι αστάθμητοι και απρόβλεπτοι. Επομένως, ακόμα κι αν η τιμή του αερίου επανέλθει σε λογικά επίπεδα, όσο παραμένουμε προσκολλημένοι στα ορυκτά καύσιμα, είμαστε εκτεθειμένοι σε αντίστοιχες κρίσεις στο μέλλον.

 

Η μόνιμη λύση είναι η αιολική και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας γενικότερα, διότι:

 

  • παράγουν τον πιο φθηνό ηλεκτρισμό και
  • δεν είναι εκτεθειμένες στις διεθνείς διακυμάνσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων.

Δεύτερο όφελος

 

Τα αιολικά πάρκα όχι μόνο παράγουν πολύ πιο φθηνά από την τιμή στη χονδρική αγορά, αλλά ταυτόχρονα -μαζί και με τις άλλες ανανεώσιμες- μειώνουν αυτή την τιμή. Για το 2021, το συνολικό όφελος που πρόσφεραν τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά στους καταναλωτές με αυτό τον τρόπο ήταν 2,5 δις ευρώ9-viii. Έτσι ο καταναλωτής πληρώνει λιγότερα για το συνολικό του ρεύμα. Αυτό συμβαίνει διότι ο άνεμος και ο ήλιος είναι δωρεάν και έτσι οι ανανεώσιμες οδηγούν κάθε ώρα σε σβήσιμο τις ακριβότερες συμβατικές μονάδες παραγωγής.

 

infographic_ELETAEN

Το ανωτέρω Infographic παρουσιάζει γραφικά το διπλό οικονομικό όφελος για τον καταναλωτή. Η σκούρα καφέ-κόκκινη γραμμή δείχνει την τιμή που θα υπήρχε στην αγορά ηλεκτρισμού κάθε μήνα του 2021, αν δεν υπήρχαν οι Α.Π.Ε. που έχουμε. Αυτή θα πλήρωνε ο καταναλωτής χωρίς στις Α.Π.Ε. Η ροζ-κόκκινη γραμμή δείχνει τη χαμηλότερη (αλλά και πάλι υψηλή) τιμή που διαμορφώθηκε στην πραγματικότητα κάθε μήνα το 2021. Φαίνεται πώς έχει αυξηθεί μετά το καλοκαίρι του 2021. Η διαφορά των δυο αυτών γραμμών είναι τα 2,5 δις που γλίτωσαν οι καταναλωτές το 2021 χάρη στις Α.Π.Ε.

 

Η γαλάζια-μπλε οριζόντια γραμμή δείχνει το κόστος παραγωγής ρεύματος από τα νέα αιολικά πάρκα. Δηλαδή, ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν την υψηλή ροζ τιμή, τα αιολικά αμείβονται με την χαμηλή μπλε τιμή. Αυτή η διαφορά γίνεται επιδότηση στους λογαριασμούς μέσω του ΤΕΜ (αυτό είναι το πρώτο όφελος που αναφέρθηκε προηγουμένως).

Για  την ανάγκη επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης δείτε το ακόλουθο άρθρο:
https://eletaen.gr/arthro-papastamatiou-capital-energeiaki-metavasi/

 

Σήμερα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καλύπτουν το 40% περίπου της κατανάλωσης ηλεκτρισμού στην Ευρώπη. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό. Πρέπει να απαλλαγούμε από τον άνθρακα και να εξηλεκτρίσουμε και άλλους τομείς της οικονομίας μας. Στόχος της Ε.Ε είναι η ηλεκτρική ενέργεια, να αποτελεί τα τρία τέταρτα του ενεργειακού της μείγματος έως το 2050, εκ των οποίων το 50% να προέρχεται από τον άνεμο.

 

Το παρακάτω βίντεο εξηγεί το γιατί.

Αλήθεια

Οι ανατιμήσεις στο ρεύμα οφείλονται στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Περισσότερη αιολική ενέργεια σημαίνει χαμηλότερο κόστος ρεύματος για τους καταναλωτές.

Η αιολική ενέργεια δημιουργεί διπλό οικονομικό όφελος στους καταναλωτές

Πρώτο όφελος

 

Τον Νοέμβριο του 2022 και κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, τα νέα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα παρήγαγαν 7 φορές φθηνότερο ηλεκτρισμό σε σχέση με το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από το φυσικό αέριο και 3,5 περίπου φορές φθηνότερο από το λιγνίτη (βλ. Μύθο 2 https://ask4wind.gr/tech-myth02/). Αυτή η διαφορά διατηρήθηκε κυμαινόμενη καθ’ όλη της διάρκεια της κρίσης και υπάρχει μικρότερη ακόμα και σήμερα. Δημιουργείται έτσι μια σημαντική οικονομική διαφορά9-iv μεταξύ:

 

(α)   της τιμής στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (δηλ. στο χρηματιστήριο ενέργειας) που βαρύνει τους καταναλωτές και που είναι υψηλή εξαιτίας του φυσικού αερίου,

 

και

 

(β)   του σταθερού χαμηλού κόστους της αιολικής ενέργειας.

 

Η διαφορά αυτή επιτρέπει στην Κυβέρνηση να μεταφέρει πόρους στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) από το οποίο επιδοτεί τους λογαριασμούς. Δηλαδή η «Πίστωση ΤΕΜ» που βλέπουμε στους λογαριασμούς μας, υπάρχει χάρη στα αιολικά πάρκα9-v

 

Για αυτό τα αιολικά πάρκα δεν επωφελούνται από τις υψηλές τιμές στη χρηματιστηριακή αγορά και δεν έχουν υπερκέρδη. Ειδικότερα, η μέση τιμή αμοιβής της ενέργειας που παράγεται από τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα που λειτουργούν σήμερα στο εθνικό διασυνδεδεμένο σύστημα της Ελλάδας είναι περί τα 94 €/MWh9-vi, δηλαδή μόλις το 22,5% της μέσης τιμής ηλεκτρισμού στην αγορά τον Σεπτέμβριο 2022. Από νέα αιολικά πάρκα είναι 58 €/MWh.

 

Με τον τρόπο αυτό, χάρη στα αιολικά πάρκα επιδοτήθηκαν οι καταναλωτές από την αρχή της κρίσης με σχεδόν 4 δις ευρώ μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 46% των συνολικών επιδοτήσεων που έχουν δοθεί στους καταναλωτές. 9-vii

Η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί

 

Η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί, παράγοντας περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, ώστε να είμαστε ανεξάρτητοι από γεωπολιτικά παιχνίδια των χωρών που εξάγουν ορυκτά καύσιμα και προστατευμένοι από αντίστοιχες ανατιμήσεις στο μέλλον. Έτσι, παράλληλα θα συμβάλουμε στην επίτευξη των ενεργειακών μας στόχων και στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Αν η ενεργειακή μετάβαση πραγματοποιούνταν πιο γρήγορα, θα μειωνόταν η χρήση των ακριβών ορυκτών καυσίμων και συνεπώς η κρίση θα ήταν λιγότερο δυσβάσταχτη για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

eletaen_metavasi_info